۳ بندی از توافق هستهای که آسمان وین را مهآلود کرده است/ واشنگتن برگهای برندهای در دست دارد؟
شناسه خبر: 100107 سرویس: سیاسی
درحالیکه همه طرفها بر پیشرفت قابل توجه توافق هستهای در وین تاکید دارند، اما هنوز این توافق امضا نشده و دیپلماتهای اروپایی به خانه برگشتهاند. همزمان، وزیر خارجه کشورمان گفت که اگر آمریکا به خط قرمزهای ایران احترام بگذارد، به وین سفر خواهد کرد.
مذاکرات وین، با پایان کار دولت ترامپ در آمریکا و با میانجیگری اروپا در دولت حسن روحانی آغاز شد.
با اینکه روحانی و تیم دیپلماتیک دولت او خوشبینانه میپنداشتند با پیروزی دموکراتها در آمریکا، بهسرعت راه برای توافق هستهای باز میشود، اما در عمل این اتفاق رخ نداد و شش دور مذاکرات در دولت پیشین به فرجام نرسید.
با وقفهای طولانی، از چهار ماه قبل گفتگوها در وین از سر گرفته شد و دولت رئیسی با اصلاح برخی مواضع دولت قبل، همان مذاکرات را ادامه داد.
حالا پس از رفت و برگشتهای بسیار، گفته میشود که بیش از ۹۷ درصد متن توافق نهایی شده اما سه درصد آن هنوز در پرانتز است و محل اختلاف.
آمریکا حل و فصل این جزئیات نهایی را منوط به مذاکره مستقیم با تهران کرده اما دولت رئیسی آن را نپذیرفته است و به نظر میرسد میانجیهایی مانند قطر، برای نزدیک کردن مواضع دو طرف، تلاش میکنند.
شنیدهها از هتل کوبورگ وین حکایت از آن دارد که سه موضوع اصلی در مسیر مذاکرات با اما و اگرهایی مواجه است که اگر برطرف شود، شاید هفته آینده توافق وین به دست بیاید.
اولین موضوع مربوط به تحریمهای سپاه پاسداران است که در دوره ترامپ وضع شد. تحریم نیروهای مسلح رسمی یک کشور و اطلاق نام تروریست بر آن، یک بدعت خطرناگ در حقوق بین الملل است.
گفته میشود آمریکا لغو این تحریم را منوط به تضمینهای امنیتی درباره سلامت نیروهای خود کرده است.
موضوع دوم، تضمین اقتصادی آمریکاست. ایران با نظر به سابقه عهدشکنی واشنگتن، از کاخ سفید تضمین میخواهد که این اتفاق دوباره رخ نمیدهد. اما آمریکا هنوز تضمینی عینی نداده است.
ایالات متحده به وضوح گفته، قادر به تضمین تداوم توافق در دولت بعد نیست و افزون بر این، حتی پایبندی به توافق در دولت بایدن راهم متعهد نمیشود!
موضوع سوم نیز مطالعات ادعایی آژانس بین المللی هستهای بر روی چند مرکز است که ایران میخواهد با وجود بازگشت نظارتهای سفت و سخت آژانس بر اساس برجام، این مطالعات ادعایی کنار گذاشته شود.
طرف غربی با این ادعا که بحثهای فنی آژانس بیرون از موضوع مذاکرات هستهای است، تن به این خواست ایران نمیدهد.
اگر در اوج بحران اوکراین، غرب اراده سیاسی خود برای حصول توافق را به نمایش بگذارد و تن به خواستههای ایران دهد، وزرای خارجه عضو برجام به زودی در جلسهای حضوری یا اینترنتی در وین، از توافقی تازه رونمایی خواهند کرد.
در غیر اینصورت، مذاکرات به سال ۱۴۰۱ موکول شده و پیچیدگیهای بیشتری باتوجه به بحران اوکراین بر آن افزوده خواهد شد.
فعلا همه درباره توافق در وین خوشبین هستند، اما زیر پوست این خوشبینی نگرانیهایی نهفته است. نگرانی از اینکه بایدن تحت تاثیر لابی صهیونیستی در لحظات آخر زیر میز مذاکره زده و ایران را مقصر عدم توافق جلوه دهد. اقدامی زیرکانهتر از عهدشکنی ترامپ.
اینکه امروز و در آستانه سفر رئیس آژانس بینالمللی انرژی هستهای اعلام میشود تهران دو برابر حد مجاز برجام اورانیوم غنی شده ۶۰درصدی دارد، شاید نشانهای از تدارک آتش برای شلیک نهایی به برجام دارد.
ایران نباید به ذوقزدگی به استقبال توافقی رود که هنوز پرانتزهایی باز دارد. این نکته در مذاکرات وین کلیدی است که "تا بر سر همهچیز توافق نشده، درباره هیچچیز توافق نخواهد شد."