غذاخوردن همراه با استرس موجب افزایش وزن می‌شود
شناسه خبر: 16164 سرویس: پزشکی و سلامت
در موقعیت‌های استرس‌زا، ملکولی در مغز به‌شدت فعال می‌شود که پیامد آن، ذخیره‌سازی بخش زیادی از کالری غذای مصرفی به‌شکل چربی در بدن است.
مطالعه‌ی جدید پژوهشگران استرالیایی نشان می‌دهد غذاخوردن همراه‌با استرس درمقایسه‌با غذاخوردن بدون استرس، ممکن است به افزایش وزن بیشتری منجر شود. این مطالعه نشان می‌دهد مسیر ملکولی فعال‌شده به‌وسیله‌ی استرس، می‌تواند فرایندهای متابولیکی بدن را تغییر دهد و به افزایش وزن بیشتر منجر شود.
این پژوهش با بررسی ارتباط بین استرس و الگوهای غذاخوردن در موش آغاز شد. مطالعات حیوانی پیشین نشان داده‌اند درحالی‌که موقعیت‌های استرس‌زا به‌طورکلی به کاهش مصرف غذا منجر می‌شود، وقتی به غذاهایی با چربی یا قند فراوان دسترسی وجود داشته باشد، استرس واقعا می‌تواند موجب افزایش مصرف غذای حیوان شود.
در انسان، این با ایده‌ی عمومی «غذاخوردن استرسی» درهم آمیخته است که در آن، وقتی فرد در موقعیت استرس‌زا قرار می‌گیرد، سراغ غذاهای پرکالری ناسالم می‌رود. کشف نخست و مهم مطالعه‌ی جدید این بود که به‌نظر می‌رسد استرس به‌شدت با افزایش وزن ارتباط دارد. کِنی چی‌کین، یکی از پژوهشگران می‌گوید:
مطالعه‌ی ما نشان می‌دهد وقتی موش‌ها به‌مدت طولانی در وضعیت استرس‌زا قرار گرفتند و غذای پرکالری نیز در دسترسشان بود، سریع‌تر از موش‌هایی چاق می‌شدند که در محیطی عاری از استرس همان رژیم غذا را مصرف می‌کردند.
پژوهشگران دریافتند در موقعیت استرس‌زا، در آمیگدال مغز نوروپپتید NPY به‌شدت فعال می‌شود. به‌نظر می‌رسد این منطقه از مغز در تنظیم پاسخ بدن به استرس و غذا نقش داشته باشد. کنی می‌گوید:
کشف کردیم وقتی تولید NPY را در آمیگدال متوقف کنیم، افزایش وزن کاهش می‌یابد. بدون NPY افزایش وزن حاصل از رژیم پرچربی در وضعیت پراسترس به‌همان اندازه‌ی افزایش وزن در محیط بدون استرس بود. این نشان‌دهنده‌ی ارتباط آشکار بین استرس و چاقی و NPY است.
علاوه‌بر‌این، به‌نظر می‌رسد استرس موجب افزایش درخورتوجه در سطوح انسولین خون شود و این سطوح اضافی انسولین درنهایت، موجب افزایش فعالیت NPY در آمیگدال می‌شود. فعالیت NPY متعاقبا موجب افزایش اشتهای حیوان و کاهش توانایی بدن برای سوزاندن انرژی و درنتیجه، ذخیره‌ی مقدار بیشتری از انرژی مصرفی به‌صورت چربی می‌شود. هربرت هروزگ، پژوهشگر مؤسسه‌ی پژوهش‌های پزشکی گاروان می‌گوید:
یافته‌های ما چرخه‌ی معیوبی را نشان می‌دهد که در آن، سطوح بالای انسولین که به‌وسیله‌ی استرس و رژیم پرکالری به‌جلو رانده می‌شود، موجب غذاخوردن بیشتروبیشتر می‌شود. درحالی‌که خوردن غذاهای ناسالم به‌خودی‌خود بد است، اینکه خوردن غذاهای پرکالری در وضعیت استرس‌زا موجب چاقی می‌شود، بدبیاری دیگر است.
مطالعه‌ی جدید از چند دیدگاه جذاب است؛ زیرا نه‌تنها نشان می‌دهد چگونه استرس حاد می‌تواند نحوه‌ی فرایندکردن متابولیکی کالری را به‌وسیله‌ی حیوان تغییر دهد؛ بلکه نشان‌دهنده‌ی عمل انسولین روی مغز است که قبلا کشف نشده بود. هروزگ می‌گوید:
شگفت‌زده شدیم که انسولین چنین تأثیر درخورتوجهی روی آمیگدال گذاشت. این موضوع زمانی بیشتر آشکار می‌شود که انسولین نه‌تنها روی اعضای محیطی بدن تأثیر می‌گذارد؛ بلکه عملکردهای مغز را نیز تنظیم می‌کند. امیدواریم که این اثرها در آینده بیشتر بررسی شوند.