گزیده ای از مصاحبه پروفسور مهدی علائیان با شبکه 4 سیمای جمهوری اسلامی راجع به نقش ریاضی در توسعه

ریاست دانشکده ریاضی دانشگاه علم و صنعت/تمام رشته های موجود با ریاضی سروکار دارند

مجری:
دانشگاه علم و صنعت ماهیتاً دانشگاه فنی و مهندسی میباشد، چه ضرورتی به ایجاد دانشکده ی ریاضی در این دانشگاه بود؟

استاد مهدی علائیان در جواب این سوال گفتند: رشته های فنی مهندسی که به مانند تمامی رشته های موجود در دانشگاه ها با ریاضی سر و کار دارند از شمارش معمولی گرفته تا محاسبات پیچیده ریاضی که تماما در صنعت به کار می رود.
هیچ دانش فنی نیست که در آن از ریاضی صحبت نشود و روشن است که عامل اصلی توسعه میتواند پایه اش ریاضی باشد.
به هر حال دانشگاه علم و صنعت هم مانند دیگر دانشگاههای صنعتی کشور دانشکده علوم پایه به ویژه ریاضی را در کنار خودش دارد تا بتواند در جهت توسعه دانش های فنی به کار بگیرد.
به طور مثال مهندسی برق که بیشترین معادلات ریاضی را در آن به کار میبریم بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد آن را ریاضی تشکیل می دهد، در واقع اگر ریاضی را از فنی جدا کنیم چیزی از آن باقی نمی ماند.


مجری:
طبق آمار در سالهای اخیر افت عجیبی در درس ریاضی مشاهده شده آیا این موضوع بخاطر روش هایی است که ما به کار میگیریم یا علت دیگری وجود دارد؟
جناب پروفسور عامل اصلی افت عجیب دروس ریاضی را در تناقضی که در نوشتن کتب ریاضی با اجرای آن و در نهایت با امتحان یا کنکور وجود دارد دانست.
به طور مثال ممکن است کتاب ها خیلی عالی نوشته شده باشد و برای همه دانش آموزان در یک سطح باشد ولی در اجرا مشکل وجود دارد که به آموزشی که به معلمین داده شده برمیگردد و در نهایت در کنکور مشکلساز میشود.
پس روش ما برای رسیدن به کنکور درست نیست در واقع مدرسه دالانی شده برای رسیدن به دانشگاه.
در رابطه با این موضوع کارشناسان ما صحبتهای زیادی کردند، انشالله که به این نظرات توجه شود تا بتوانیم آن را به عمل برسانیم
اگر به این روش ادامه دهیم این مشکل به دانشگاه ها منتقل می شود ولو اینکه در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد این مشکلات تقریبا به وجود آمده است.
در هر صورت همه این عوامل دست به دست هم میدهد تا علوم پایه تضعیف شود و این در آینده ارتباط بین علوم پایه به خصوص ریاضی با صنعت یا دانشکده های فنی و صنعتی بسیار ضعیف می شود.
که امروز این را می بینیم که این ضعف آنقدر شدت پیدا کرده که به فرض دانشگاهی ماهواره به فضا می فرستد، ولی دانشکده ریاضی خبر ندارد، مسلم است که یا مونتاژ میشود یا ریاضیات پیچیده ای که در آن استفاده می شود وجود ندارد و در نتیجه، نتیجه مطلوبی را نخواهد داشت.


مجری:
• شما در دانشگاه چه فعالیتی داشتید که این حلقه مفقوده ارتباط بین صنعت و دانشگاه را پیدا کنید یا فارغ التحصیلان شما یا افرادی که تحقیقاتی بزرگ انجام میدهند بتوانند با بدنه صنعت ارتباط برقرار کند؟
همچنین در این رابطه ادامه دادند: حتما مستحضر هستید که فارغ التحصیلان دانشگاه علم و صنعت دانشجویان ماهر و توانا هستند و معمولا هم اگر به سمت کشورهای خارجی نروند بین آنها بیکار نداریم و در کارهای صنعتی نیز موفق هستند.
به طورمثال افرادی که ریاضی خواندند هم خلاق و هم خوش فکر و هم می توانند به موقع و محکم تصمیم بگیرند.
ادامه داد: در دانشگاه علم و صنعت برای تمام رشته های ریز به طور امکاناتی در نظر گرفته شده.
به طور مثال:
*در خصوص خودرو، دانشکده منحصر به فرد وجود دارد.
*در خصوص راه آهن، دانشکده منحصر به فرد وجود دارد.
*در خصوص تعاملات دانشگاه و صنعت برای هر شاخه ای یا هر صنعتی دفتر
*تعاملات با آن صنعت را ایجاد کردیم و در این خصوص رشد خوبی وجود دارد.
اما چیزی که شاهد هستیم بودجه تحقیقاتی کشور مسئله ساز است که باید مدیریت درست صورت گیرد.

بودجه ای هم که وجود دارد دارای اختلافات فاحشی بین بحث کاربردی و بحث محض است.
سیاستی در پیش گرفته شده این هست که پروژه ها کاربردی بیشتر تشویق شود و پروژه های محض را کمتر.
مسئله اینجاست که اگر مبنای کار را محکم نگیریم در مراحل بعد هم مشکل خواهیم داشت، پس کار درست این هست که اختلاف بین کاربردی و محض کمتر شود که بتوانیم تحرک صنعت را بیشتر کنیم.

مجری:
مطلع شدیم در دانشگاه شما بطور خاص دانشکده ریاضی، ماهانه سخنرانی هایی برگزار می شود(با عناوین ریاضیات و کاربرد های آن)
سوال:
• به نظر شما برگزاری رویدادهای علمی اینچنینی که قطعاً با حضور اعضای هیئت علمی دانشجویان و متخصصین این حوزه است، چقدر کمک می کند به معرفی طرح علوم پایه و برقرار شدن ارتباط بهتر با بخشهای فنی مهندسی و صنعت؟
استاد علائیان در اینباره گفتند: این باعث رونق و شادابی و به وجود آمدن یک محیط علمی در محیط دانشکده ها میشود.
وی ادامه داد: اطلاع رسانی زود و به هنگامی است، بروز کردن اطلاع دانشجو که بتواند برای آینده فکری داشته باشد. ما سعی میکنیم سخنرانی هایی که انجام می شود بیشتر طوری باشد که دانشجوهای ما را کارآفرین بار بیاورد. حال چه دانشجوی رشته ریاضی باشد چه دانشجویی فنی. ما از هر دو نوع در دانشکده ریاضی داریم هم دانشجویان فنی و هم دانشجویان ریاضی برای تحصیل می آیند این به ما کمک میکند تا بتوانیم رشته های جدیدی رو مطرح کنیم مطالب بین رشته ای رو مطرح کنیم.
مجری:
• رشتههای جدید! چه رشته هایی را نداریم؟
مثلاً ما میگوییم ریاضی در کنار اقتصاد که قرار بگیرد و ریاضیات مالی تعریف شود و اگر ما بتوانیم اقتصاد دانانمان به نوعی ریاضی را به آنها نزدیک کنیم خیلی از مسائل اقتصادی ما الان بهتر از این بود. پس ما باید رشته های بین رشته ای رو ایجاد کنیم تا شغل های بین رشته ای ایجاد شود.
به طور مثال تحلیلگر سیستم از پر رونق ترین کارها در آمریکاست که همین دانشجویان ما این کار را در آنجا انجام می دهند اما ما در کشور خودمان این سیستم را ایجاد نکردیم.
مجری:
• آیا دانشجوها به طور جدی این مطالبه رو مطرح کردند؟
حتما همینطوره وقتی دانشجوهای ما به کشورهای خارجی میروند تا خودشان را پیدا کنند از اینجا چیزی پیدا نکردند که به کشورهای خارجی رفتنه اند. مسلما هر ایرانی دوست دارد در کشور خودش خدمت کند.
مجری:
• آمار بعضی از رشته ها به دلیل پولساز بودن و ماهیت اقتصادی نسبت به برخی دیگر از رشته ها بسیار بالاتر است و گاهی اوقات باقی رشته ها حتی صندلی هایشان خالی میماند در این مورد چه چاره ای باید اندیشید؟
پروفسور علائیان در رابطه با خالی بودن صندلی های برخی از رشته ها گفت: وزارت علوم باید با انجام آمایش آموزش عالی بتوانند مدیریت درست روی رشته ها و ورودی ها آن رشته داشته باشد.
وقتی میگیم باید رشته های جدید و در کنار آن شغلهای جدید ایجاد شود، این یک بحث کلان است;
بعضی از دستگاه های مهم کشور از جمله وزارت علوم تحقیقات فناوری، سازمان برنامه و بودجه، معاونت محترم علمی ریاست جمهوری و دستگاههای ذیربط باید دست به دست هم بدهند که اگر این اتفاق نیفتد نتیجه مطلوبی را نخواهیم دید.
مجری:
• شما صحبت از نیاز برای ایجاد رشته های میان رشته ای کردید اما به نظر میرسد ما در این سال ها به تغییر نام دروس بسنده کردیم به نظر شما درست است؟
همینطوره اما چیزی که واقعیت پیدا می کند این است که باید اصولی تغییر کند و این باید از دل دانشگاه اتفاق بیفتد.
به طور مثال:
وزارت علوم راسا هیئتی را میبرد در دروس تغییر میدهد و دستور می دهد تمامی دانشگاه ها اجرا کنند. کجای دنیا این اتفاق می افتد که ما انجام میدهیم، حداقل خود وزارت علوم باید احترام دانشگاه ها را داشته باشد
در آخر گفتند:
امیدواریم همه دستگاه ها به فکر توسعه کشور باشد و یاری کنند تا بتوانیم کشور را به پیشرفت اصلی برسانیم.